2 december 2005
Met het initiatief voorstel 'Ruimte voor Boschtion' wil Bosch Belang, Leefbaar ‘s-Hertogenbosch & Rosmalen, DE Stadspartij en het CDA Boschtion de plaats geven binnen 's-Hertogenbosch die het verdient. Hieronder staat het integrale initiatief voorstel.
Ruimte voor Boschtion
Initiatiefvoorstel Bosch Belang, Leefbaar ‘s-Hertogenbosch & Rosmalen, DE Stadspartij en het CDA.
Tijdens de behandeling van de gemeentebegroting voor het jaar 2006 kwam diverse malen de positie van Boschtion, de lokale omroep in ’s-Hertogenbosch, in beeld. In de politieke beraadslagingen die tijdens deze begrotingsbehandeling gevoerd werden, onderschreef een meerderheid de toegevoegde waarde van een lokale omroep voor de communicatie tussen burgers onderling en met de overheid.
Het kwam nog niet tot een besluit en dat moet er wel komen. Een groeiende provinciehoofdstad als ’s-Hertogenbosch kan een lokale omroep wel gebruiken. Niet in de laatste plaats omdat het een laagdrempelig medium is dat een belangrijke rol kan spelen in ’s-Hertogenbosch ontmoetingsstad.l
Boschtion kende goede en slechte tijden. In de goede tijden was werken als verslaggever bij de Bossche lokale omroep een pré om door te stromen naar een echte professionele baan bij Omroep Brabant, een andere regionale omroep of de geschreven pers. Maar de laatste tijd was Boschtion vooral negatief in beeld.
Boschtion heeft de afgelopen jaren een lijdensweg van jewelste achter de rug. Uiteindelijk leidde dit zelfs tot het faillissement van Boschtion. Tegenover torenhoge uitgaven stond een minimum aan inkomsten, voornamelijk afkomstig uit reclamegelden.
Met het zieltogende bestaan van Boschtion werd ook steeds vaker getwijfeld aan de kwaliteit van de programma’s van de lokale omroep. Die ging er in die jaren niet op vooruit. Daarbij was Boschtion ook bepaald ‘gehandicapt’ omdat zeer noodzakelijke investeringen in meer eigentijdse apparatuur te lang moesten uitblijven.
Wat bleef was het aantal vrijwilligers dat, soms dwars tegen de stroom in, de omroep staande hield. Op het dieptepunt in het bestaan van Boschtion waren er toch nog altijd zo’n 80 tot 100 vrijwilligers actief. Die toonden, dag in dag uit, aan dat er behoefte was en is aan een lokale omroep die in haar nieuwsgaring dichtbij de mensen staat en ook een onmiskenbare publieke functie heeft. Aan dat laatste hechten wij zeer. Mogelijk is het wel een van de absolute ‘kernkwaliteiten’ van Nederland dat meningsvorming voor een belangrijk deel ook kan plaatsvinden door publieke media die niet in de eerste plaats een commerciële ambitie hebben.
De vrijwilligers van Boschtion legden het belang daarvan ook nog eens voor toen de Bossche gemeenteraad een overname van de publieke omroep door Atlantis overwoog.
Het Commissariaat van de Media heeft later toch besloten de zendmachtiging voor de nieuwe omroep bij Boschtion te laten.
De vrijwilligers van Boschtion legden het belang daarvan ook nog eens voor toen een meerderheid van de Bossche gemeenteraad akkoord ging met een besluit om EURO 40.000.00 beschikbaar te stellen aan radio Atlantis om die publieke functie over te nemen. Het Commissariaat van de Media heeft dit besluit vervolgens niet voor niets afgekeurd.
De vrijwilligers van Boschtion hielden stand en dat leidde tot nieuwe initiatieven. Een nieuw bestuur trad aan, voor het grootste gedeelte bestaande uit personen, die niet eerder bij Boschtion betrokken waren. Voor een klein deel bestaat dit nieuwe bestuur uit ‘ingewijdenen’ die overigens niet belast zijn door het recente, weinig succesvolle verleden van Boschtion.
Dat nieuwe bestuur heeft orde op zaken gesteld door:
* de financiële positie onder de loup te nemen;
* de vastgelopen relatie met de commerciële partner, die jaarlijks tenminste 30.000 Euro in Boschtion zou steken voor de reclamebemiddeling, weer vlot te trekken;
* te zoeken naar goede, doch voor alles ook betaalbare huisvesting;
* het opstellen van een financieringsplan;
* de organisatie zodanig op poten te zetten dat een kwalitatief goed programma-aanbod mogelijk wordt;
* invulling te geven aan het redacteurschap binnen de lokale omroep;
* een subsidie-aanvraag bij de gemeente ’s-Hertogenbosch voor te bereiden, welke uiteraard moet voldoen aan al die kwaliteitseisen die verbonden zijn aan een subsidie-aanvraag.
Op basis van deze activiteiten en inspanningen is het nieuwe bestuur van Boschtion ook in contact getreden met het College van B & W. Daaruit vloeiden twee gesprekken voort, die in een constructieve sfeer verliepen. Het College van B & W gaf daarbij aan dat er grote waardering en respect is over het optreden van het nieuwe Boschtion-bestuur. Het College van B & W gaf te kennen een subsidieaanvraag van Boschtion en een verzoek tot garantstelling niet te kunnen honoreren. De toekenning van subsidie is in de allereerste plaats een verantwoordelijkheid van de gemeenteraad.
Het bestuur van Boschtion heeft kennis genomen van dit standpunt en heeft haar verzoek vervolgens in de commissievergadering van 10 oktober en 1 november toegelicht. De aanwezige commissieleden hebben kennis genomen van het pleidooi van de voorzitter, prof. Dr. Antoine Jacobs.
Tijdens de beraadslagingen bleek dat er sprake is van een bereidwilligheid om het bestuur van Boschtion tegemoet te komen, waarbij wel duidelijk werd dat over de hoogte van het subsidiebedrag en de mate waarin tegemoet moet worden gekomen verschil van mening heerst.
Tijdens de begrotingsbehandeling in de gemeenteraad van 8 november jl. stelde ondergetekende het verzoek van Boschtion nog eens aan de orde. Afgesproken werd dat de raad zelf met een voorstel zou komen dat Boschtion verder op weg helpt.
Pluriformiteit
Wij zijn ervan overtuigd dat het bestaan van een gezonde lokale omroep met een publieke missie recht doet aan de pluriformiteit in de meningsvorming op het niveau van de nieuwsvoorziening in een stad.
Ze kan een belangrijke bijdrage leveren aan:
1.De versterking van de lokale democratie
De democratische functie van (massa)media vormt de kern van het mediabeleid in westerse samenlevingen. Media als dagbladen en publieke omroepen leveren hun bijdrage aan de instandhouding en bevordering van de democratie. Zij informeren, opiniëren, bieden een platform voor discussie en expressie, geven de politiek een gezicht, volgen ontwikkelingen kritisch en activeren burgers tot deelname aan het politieke debat: dit is de politieke functies van media. Deze functie kan naar hun mening alleen vervuld worden als zij onafhankelijk van de overheid kunnen functioneren.
De meerwaarde van de lokale omroep hierbij ligt in de laagdrempeligheid en toegankelijkheid voor de burgers in de lokale gemeenschap. De makers hebben zelf een directe inbreng in het lokale publieke debat en kunnen dit breed en op onafhankelijke wijze binnen de gemeenschap voor het voetlicht brengen.
Zo kunnen lokale omroepen, Boschtion incluis, ook een relevante (aanvullende) functie hebben in de openbaarmaking van het gemeentelijk beleid.
2. Lokale informatievoorziening en opiniering
De lokale omroep heeft als voordeel dat zij informatie, die anders versnipperd in de gemeente te vinden is, centraal kan aanbieden. Zij kan optreden als ‘content organiser’ van lokaal nieuws en informatie.
Ook kan zij indien noodzakelijk dwarsverbanden leggen. Voorts kan zij de organisatoren of de deelnemers aan het woord laten om het geheel te verduidelijken en verlevendigen.
Behalve het weergeven en verzamelen van nieuws en informatie kan de omroep het geheel ook becommentariëren en vooral duidelijk maken wat het besprokene betekent voor de inwoners van de gemeente. Voorts kan zij met gasten hierover in debat gaan.
Ook kunnen lokale omroepen, hoewel officieel geen rampenzender, daarbij een waardevolle aanvullende rol spelen, getuige bijvoorbeeld de berichtgeving van de vuurwerkramp in Enschede door Enschedé FM, de rol van Lokale Omroep Volendam-Edam (LOVE) bij de brand in Café Het Hemeltje en de rol van de lokale omroepen in 1995 en 1996 bij de dijkdoorbraken in Limburg en Brabant.
3. Bevorderen van communicatie en sociale cohesie
Naast de informatiefunctie is voor publieke lokale omroep de communicatiefunctie van groot belang. De lokale omroep is laagdrempelig en ‘letterlijk’ toegankelijk voor de inwoners van de gemeenschap. Via de lokale omroep kunnen zij met elkaar communiceren en tot een uitwisseling van ideeën en meningen komen. De lokale omroep kan zo een bijdrage leveren aan wederzijds begrip tussen individuen en groepen in de lokale gemeenschap – en daarmee de sociale cohesie binnen de gemeenschap versterken: ‘community building’. Daarbij legt de Mediawet zoals vermeld het accent op de pluriformiteit en culturele diversiteit van het publieke omroepaanbod.
4. Medium voor bewustmaking en activering/samenlevingsopbouw
Zoals eerder vermeld is dit een functie die dateert uit de begintijd van de lokale omroep, toen deze nog onder het toenmalige ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk viel. Hierbij werd de rol van de omroep in de samenlevingsopbouw sterk benadrukt. Door de actieve inbreng van burgers bij de totstandkoming van programma’s over allerlei lokale issues activeert de lokale omroep betrokkenheid bij de lokale gemeenschap.
Inmiddels is deze functie als specifieke welzijnsfunctie wat op de achtergrond geraakt.
Wel speelt de lokale omroep bijvoorbeeld nog een belangrijke rol in de bewustmaking en de ‘empowerment’ van minderheidsgroeperingen. Dit komt terug in het uitgebreide ‘toegangsomroepen’ aanbod via de Open Kanalen in de vier grote steden van de Randstad, maar ook in programma’s bij andere steden als Eindhoven, Enschede, Assen en Almelo.
Nieuwkomers in de Nederlandse samenleving, die in het bestaande (landelijke en regionale) media-aanbod niet aan bod komen, vinden hier een plekje.
5. Vervullen van specifieke culturele of educatieve functies
Ten aanzien van cultuur richt de taak zich bijvoorbeeld op het informeren over lokale cultuur, het bieden van een podium voor bijvoorbeeld het lokale amateurtoneel en het aandacht besteden aan muziek uit de regio. Dit is te zien bij omroepen die gevestigd zijn in gebieden met een sterke regionale identiteit, zoals in de Noordelijke provincies, Overijssel en Limburg – maar ook bij de eerdergenoemde programma’s voor doelgroepen. Daarnaast zijn er veel programma’s met aandacht voor culturele agenda’s (‘Breeduitgelicht’ van Omroep Amersfoort), het Nederlandse lied (de populaire OLON CDService in samenwerking met de Stichting Conamus en de Nederlandse muziekindustrie) en in de streektaal met streekmuziek (Venray).
De lokale omroepen kunnen een belangrijke taak hebben in de audiovisuele archivering van hetgeen zich op gemeentelijk niveau afspeelt. Waardevol materiaal kan terechtkomen in het gemeente- of streekarchief. Voorbeelden hiervan zijn te vinden in Maastricht en ‘s-Hertogenbosch. Sommige provincies bieden daarbij ondersteuning.
De educatieve functie van lokale omroep is tweeledig. Ten eerste kunnen deze zelf educatieve programma’s maken, bijvoorbeeld voor kinderen in de kinderopvang en het basisonderwijs: leesprogramma’s in Aalten, Cuijk, Middelburg, Woudrichem (in samenwerking met Stichting Lezen) en in Amsterdam. Daarnaast kunnen lokale omroepen toegang bieden tot lokale educatieve activiteiten, met bijvoorbeeld aandacht voor verschillende scholen, voor na- en bijscholingsmogelijkheden, heruitzending beschikbare educatieve programma’s in samenwerking met lokale instanties etc.
6. Kweekvijver voor omroeptalent en formats
De lokale omroep is vaak een eerste stap in de carrière van medewerkers van de regionale en landelijke (publieke en commerciële) omroep of de audiovisuele sector. De voorbeelden zijn legio, om er een paar te noemen: Giel Beelen van Omroep Haarlem, nu 3 FM; Sven Kockelman van Omroep Maarssen, nu KRO Netwerk; Ton van Royen van AT5 (Amsterdam), nu SBS6; Sacha de Boer van AT5, nu NOS Journaal; Chazia Morali van AT5, nu (o.a.) RTL4; Edwin Cornelissen van Omroep Rijswijk (SOR), nu NOS-Langs de Lijn; Jeroen Overbeek van Omroep Bloemendaal en Radio Haarlem, nu NOS Journaal.
Ook programma-ideeën, formats genaamd, zijn in loop der tijd overgenomen. Daarnaast zijn er twee doelstellingen die door de OLON als minder belangrijk worden gezien:
7. Onderdeel van de gemeentelijke informatie- en communicatiemix
De Mediawet bepaalt zoals vermeld dat de lokale omroep vrij moet zijn van overheidsinvloeden.
Sommige lokale omroepen willen derhalve geheel los van de gemeentelijke overheid functioneren. Andere willen wel een rol spelen in de gemeentelijke informatie- en communicatiemix. Dit laatste zal dan altijd moeten geschieden conform de Mediawet, dus via een aparte bekostiging en met verduidelijking bij het desbetreffende programma van de exacte gemeentelijke rol.
8. Intrinsieke waarde
Evenals bij vele andere sociale en culturele instellingen is het feit dat mensen binnen de lokale omroep samen bezig zijn, veelal op vrijwillige basis, al een doel op zich. Daar komt nog bij dat er OLON-experimenten in enkele gemeenten hebben gelopen om allochtone burgers meer bij het maken van programma's te betrekken.
Boschtion in het bijzonder
Kijken we naar de Bossche omstandigheden, dan kunnen we stellen, dat, alle problemen en moeilijkheden in acht genomen, Boschtion de afgelopen jaren de verwachting heeft gewekt zeer wel in staat te zijn inhoud en vorm te geven aan één of meerdere van bovengenoemde punten.
Interessant is zeker de mogelijkheid van Boschtion om bij de komende gemeenteraadsverkiezingen een rol van betekenis te spelen.
Blijkens het eerste ontwerp voor een werkprogramma wil Boschtion zijn doelstellingen bereiken binnen een financieel kader, waarin alle nog lopende schulden zijn afgelost en de jaarlijkse inkomsten en uitgaven in evenwicht zijn. Daarbij mogen de inkomsten van Boschtion niet voor meer dan helft uit reclamegelden afkomstig zijn,.aangezien het voor een onafhankelijke positie essentieel wordt geacht, dat de meerderheid van de inkomsten komt uit publieke middelen en andere onbaatzuchtige bronnen.
Het huidige Boschtion-bestuur staat erop, dat alle leden van het bestuur, redacteuren, leden van het managementteam en alle vrijwilligers zonder enig financieel eigenbelang in de organisatie staan. Van al degenen die bij Boschtion betrokken zijn, wordt ‘inzet’ gevraagd. En daarbij is ‘elkaar aanvullen’ van het grootste belang. Het team moet complementair zijn zodat Boschtion alle benodigde deskundigheid in huis heeft voor de verschillende taken van een lokale omroep. Boschtion blijft grotendeels werken met vrijwilligers, maar streeft ernaar om uit te groeien tot een ‘leerwerkplaats’, waarin werkloze docenten tewerk gesteld kunnen worden en jongeren opleidingen kunnen krijgen.
Om tot een betere dienstverlening te komen zoekt Boschtion samenwerking met Omroep Brabant en met plaatselijke omroeporganisaties zoals de ROS en de ORVA. Met media als het Brabants Dagblad, Bossche Omroep en Het Stadsblad wil Boschtion een relatie van ‘goede concurrent’ onderhouden.
Om tot een beter kwaliteitsproduct te komen zoekt Boschtion samenwerking met regionale onderwijsinstellingen als het Koning Willem I College, de Hogeschool Avans (Kunstacademie), Fontys Hogescholen (Journalistenacademie in Tilburg), etc. etc.
Boschtion zal voorts samenwerking zoeken met plaatselijke cultuurinstellingen als het Theater aan de Parade, de Verkadefabriek, Willem II-popcentrum, Café Welvaart, etc. om hun voorstellingen, optredens en producties uit te zenden. Boschtion wil regelmatig aandacht schenken aan de grote festiviteiten in ’s-Hertogenbosch, zoals Kwèkfestijn, Den Bosch Maritiem, Intocht Sinterklaas, etc. etc.
Boschtion zoekt samenwerking met sportorganisaties en kerken in ‘s-Hertogenbosch om regelmatig aandacht te schenken aan hun activiteiten (zoals de traditionele uitzending uit de St. Jan van de Nachtmis met Kerstmis). Boschtion zal nadrukkelijk ruimte vrijmaken voor presentatie van en door allochtone Bosschenaren.
Voorstel
Bovenstaande overwegingen hebben ons tot het voorliggende initiatiefvoorstel ‘ Ruimte voor Boschtion’ gebracht. De gemeente ’s-Hertogenbosch verschaft Boschtion voor het jaar 2006 een subsidie van EURO 59.000.00. Daarmee kan Boschtion aan de slag om vorm en inhoud te geven aan het nieuwe beleid.
Dit bedrag wordt gefinancierd uit de bijdrage van het Commissariaat van de Media aan gemeenten met een lokale omroep. Ook de gemeente ’s-Hertogenbosch heeft dit bedrag gekregen.
Boschtion staat voor de noodzaak om ingrijpende investeringen te doen in de apparatuur. De verhuizing naar een betaalbaar pand brengt ook uitgaven met zich mee. Daarvoor denkt het bestuur EURO 100.000.00 nodig te hebben.
Het bestuur van Boschtion kan dit financieren door middel van een lening. Echter, ze heeft daarvoor wel een garantie van de gemeente ’s-Hertogenbosch nodig.